Các món ăn truyền thống Việt Nam được đánh giá là một trong những nền ẩm thực đặc sắc và đa dạng của Đông Á, thu hút sự quan tâm và đánh giá cao từ cộng đồng ẩm thực quốc tế. Nhiều món ăn đặc sản Việt Nam đã được chọn làm đề tài nghiên cứu và đưa vào danh mục ẩm thực của nhiều quốc gia như bún phở Việt Nam được các nhà phê bình ẩm thực danh tiếng yêu thích, phở được ưa chuộng tại Nhật Bản, bánh mì được mở cửa hàng ở Hàn Quốc. Điều này cho thấy ẩm thực Việt Nam đa dạng, mới lạ và hấp dẫn đối với những người yêu thích ẩm thực trên toàn thế giới. Hãy cùng Tây Bắc Store khám phá top những món ăn Việt Nam ngon và nổi tiếng nhất nhé.
Mục lục nội dung
1. Phở – Món ăn Việt Nam được yêu thích nhất
Phở bắt nguồn từ khoảng đầu thế kỷ 20 ở Hà Nội và Nam Định. Đây là hai địa điểm có loại phở truyền thống ngon và nổi tiếng nhất: phở Hà Nội và phở bò Nam Định. Phở là một món ăn đặc trưng, được làm từ sợi phở, nước súp và thịt bò hoặc gà, kèm các gia vị như hành.
Sợi phở là loại noodle được làm từ gạo, có màu trắng, dẹt và to bản. Nước dùng của phở được coi là tinh hoa, được chế biến cầu kỳ và tỉ mỉ. Đặc trưng của nước dùng là xương ống ninh nhừ, kết hợp với nhiều loại gia vị như gừng, củ hành nước, hoa hồi, đinh hương, địa sâm và đuôi bò.
Phở Việt Nam có hai loại chính là phở bò và phở gà, trong đó phở bò là loại phở truyền thống đầu tiên. Có nhiều phương pháp làm thịt bò phổ biến như bò tái, bò chín, bò tái chín với các loại thịt là nạm, gàu, gân. Gia vị đi kèm phở phổ biến là hành, chanh, giấm, tiêu, mắm và ớt.
Phở Việt Nam đã trở thành món ăn phổ biến từ thời Đông Dương cho đến bây giờ. Chúng ta có thể tìm thấy những cửa hàng phở gia truyền nổi tiếng, chuỗi nhà hàng phở hiện đại hoặc các cửa hàng ăn bún-phở bình dân ở mọi miền đất nước. Với sự phổ biến và đặc sắc của nó, phở được xem là món ăn “quốc hồn quốc túy”, đại diện cho đặc sản Việt Nam và đứng đầu trong top món ăn truyền thống Việt Nam ngon và nổi tiếng nhất.
2. Bánh cuốn
Trong danh sách Top 15 món ăn truyền thống Việt Nam ngon và nổi tiếng nhất, bánh cuốn là một trong những món không thể thiếu. Được coi là một trong những món ăn dân gian lâu đời nhất, bánh cuốn đã xuất hiện trong sách An Nam chí lược với lưu ý đến việc tặng nhau bánh cuốn trong ngày tết Hàn thực. Theo truyền thống, bánh cuốn đã trở thành món ăn phổ biến ở cung đình từ thời Trần, và được vua Trần Nhân Tông coi như là một phong tục cổ từ thời An Nam.
Bánh cuốn được làm từ bột gạo tráng mỏng thành vỏ bánh, sau đó đổ nhân bao gồm thịt băm, mộc nhĩ, nấm hương và hành khô lên vỏ bánh. Sau đó, cuộn bánh lại tạo thành chiếc bánh cuốn thơm ngon và đẹp mắt. Bánh cuốn thường được dọn trên đĩa, rắc hành khô và ăn kèm với rau sống, chả lợn và nước mắm. Thông thường, nước mắm được pha nhạt hơn và thêm dưa góp, tỏi, ớt và tiêu để tạo hương vị đặc trưng.
Hiện nay, bánh cuốn vẫn là món ăn đặc trưng của miền Bắc, đặc biệt là ở Hà Nội. Trong đó, bánh cuốn Thanh Trì được xem là nổi tiếng nhất.
3. Bún – Món ăn Việt Nam
Bún là món ăn đặc trưng của ẩm thực Việt Nam, còn được gọi là “noodle” trong tiếng Anh. Bún ở Việt Nam được làm giống như phở từ gạo, nhưng sợi mì tròn hơn và chua hơn. Về nguồn gốc, bún xuất hiện trước phở và được coi là bắt nguồn từ thời kỳ Lý-Trần. Bún ở Việt Nam tương tự như hủ tiếu Trung Quốc, udon Nhật Bản, khanom chin Thái Lan, do đó chúng có thể được xem như các món mì trong Đông Á có nguồn gốc và ảnh hưởng chung, nhưng mỗi quốc gia có sự biến thể riêng để tạo ra các món ăn độc đáo của riêng mình.
Các món bún ở Việt Nam rất đa dạng. Có các loại sợi mì khác nhau như bún rối, bún vạt và bún nạm. Cũng có các loại món bún khác nhau, như bún nước, bún trộn và bún chấm. Những món bún phổ biến ở Việt Nam bao gồm bún chả, bún bò, bún thang, bún đậu, bún ngan, bún mọc, bún cá và bún thịt nướng. Trong số đó, những món nổi tiếng và ngon nhất là bún chả và bún bò Huế.
Bún chả: Đây là món ăn đặc sản của Hà Nội và miền Bắc Việt Nam, không kém phở về mức độ nổi tiếng. Nếu phở được chọn là món đại diện cho ẩm thực Việt Nam, thì bún chả được nhiều chuyên gia ẩm thực và tạp chí xem như là món ngon nhất của Việt Nam. Bún chả là món mì ăn kèm với chả lụa hoặc chả thịt nướng (thường là thịt xay hoặc thịt cắt lát), được nướng trên lò than để tạo ra hương thơm đặc trưng, phục vụ với nước chấm và các loại rau sống. Gần đây, cựu Tổng thống Mỹ Obama và một chuyên gia ẩm thực Mỹ đã đến Hà Nội để thưởng thức bún chả, khiến món ăn càng trở nên nổi tiếng hơn.
4. Bánh ngọt
Nếu bạn là một người yêu ẩm thực, chắc hẳn bạn đã nghe đến món bánh khọt – một món ăn đặc trưng của miền Nam Việt Nam. Công thức làm bánh khọt rất quan trọng để tạo ra bánh giòn, dai và đậm đà hương vị. Sự kết hợp giữa bột gạo và nước phải được cân bằng đúng để bánh không bị khô hoặc nhão. Màu trắng của bánh tạo nên sự tương phản đẹp mắt với màu đỏ của tôm tươi đã lột vỏ và màu xanh của hành lá xắt nhuyễn. Thỉnh thoảng, người ta còn rắc thêm bột tôm xay lên mặt bánh để tạo thêm hương vị.
Nước chấm kèm bánh khọt được pha chua ngọt vừa miệng, cùng với đu đủ, cà rốt ngâm giấm đường, xà lách, húng quế, ngò gai, tía tô… làm cho món ăn thêm phong phú về hương vị. Bánh khọt đã trở thành một trong những món ăn đặc trưng và phổ biến của miền Nam Việt Nam, đưa hương vị đặc sản Việt Nam tuyệt vời này đến với du khách từ khắp nơi trên thế giới.
5. Bánh mì – Món ăn Việt Nam rất phổ biến
Bánh mì, còn được biết đến với tên gọi “cái sandwich ngon nhất thế giới”, là món ăn không thể thiếu trong ẩm thực Việt Nam và được tự hào nằm trong top 10 món ăn truyền thống ngon và nổi tiếng nhất của đất nước.
Bắt nguồn từ ổ bánh mì Pháp, người Việt đã rạch bụng bánh mì và nhồi đầy những loại nhân khác nhau để tạo ra một loại sandwich đặc trưng và khác biệt. Khác với bánh mì Pháp, thường được ăn kèm với bơ sữa, bánh mì Việt Nam lại được nhồi đầy những nguyên liệu đa dạng như xúc xích, patê, thịt lợn nướng, trứng luộc, và nhiều hơn nữa. Tuy nhiên, nhân patê lại được xem là loại nhân nổi tiếng nhất, được làm từ gan lợn đun sôi và phục vụ kèm rau sống tươi ngon.
Ở Việt Nam, các nguyên liệu và công thức cho bánh mì có thể khác nhau tùy thuộc vào người bán, với mỗi cửa hàng có những biến thể riêng của loại sandwich này. Ví dụ như loại bánh mì thập cẩm, được nhồi đầy những loại nhân khác nhau, trở thành lựa chọn phổ biến cho những người có ngân sách hạn chế. Bánh mì được bán trên đường phố và trong các cửa hàng khác nhau trên toàn quốc, trở thành một món ăn nhẹ phổ biến và giá cả phải chăng cho mọi tầng lớp.
6. Bánh xèo
Bánh xèo là món ăn vặt được yêu thích tại khu vực Trung bộ, từ Nghệ An đến Huế. Món bánh xèo này được làm bằng bột, cuộn nhân gồm tôm, thịt, giá đỗ, rồi được nướng chín trong chảo ngập dầu. Vỏ bánh được làm bằng bột mì pha với nghệ để tạo màu vàng rực rỡ và thêm nước cốt dừa để tăng hương vị.
Tuy nhiên, nhân bánh xèo có thể thay đổi tùy theo vùng miền và sở thích, như có thể thêm trứng, rau sống hoặc các thành phần khác. Khác với phở, bún, bánh chưng hay bánh mì có thể dùng thay bữa chính, bánh xèo thường được coi như món ăn vặt, được ăn kèm với nước chấm hoặc nước tương.
Hiện nay, bánh xèo đã trở thành một món ăn đặc trưng của đường phố Việt Nam và được ưa chuộng khắp các tỉnh thành trong cả nước.
7. Bánh chưng/bánh tét – Món ăn Việt Nam truyền thống của dân tộc
Bánh chưng hay còn được gọi là bánh tét ở miền Nam, là món ăn truyền thống mang trong mình lịch sử lâu đời nhất của Việt Nam. Theo truyền thuyết, bánh chưng bánh dày xuất hiện từ thời đại của Vua Hùng và được xem là biểu tượng của nền văn hóa ẩm thực dân gian Việt Nam.
Cách làm bánh chưng rất đặc trưng, sử dụng những nguyên liệu đơn giản như gạo nếp, thịt lợn và đậu xanh, sau đó chế biến với các gia vị và hầm trên lửa để được bảo quản lâu dài. Bánh chưng được gói thành hình vuông hoặc tròn, bên trong có lá dong hoặc lá chuối để tạo ra màu xanh đặc trưng. Sau đó, bánh chưng được luộc cách thủy trong một khoảng thời gian dài để đảm bảo bánh chín đều và không bị cháy, nát.
Bánh chưng thường được ăn kèm với dưa, hành và củ kiệu, và được coi là món ăn không thể thiếu trong các dịp Tết. Ngoài bánh chưng, bánh tét ở miền Nam cũng có cách làm tương tự với hình dạng là hình trụ. Một số người cho rằng bánh tét mới là hình dạng nguyên sơ của bánh chưng và bánh chưng bánh giày được làm theo tín ngưỡng sinh thực khí.
8. Bánh bèo – Đặc sản Việt Nam
Món bánh bèo được yêu thích tại miền Trung và miền Nam Việt Nam đã trở thành một phần không thể thiếu trong văn hóa ẩm thực của đất nước từ rất lâu đời. Việc làm bánh bèo đòi hỏi sự khéo léo và tinh tế. Bột đổ được chế biến sao cho mỏng như cánh bèo rồi xếp vào mê (mỗi mê 20 chén) và hấp cách thủy cho đến khi chín.
Gia vị được thêm vào bánh khi nó đã chín. Nhân tôm chấy và nước chấm đặc biệt là những yếu tố quan trọng giúp tăng thêm hương vị cho bánh bèo. Nước chấm được làm từ nước mắm hòa quyện với mỡ, đường, tỏi, ớt và được nấu từ tôm tươi, tạo ra một hỗn hợp vừa ngọt vừa béo. Khi ăn bánh bèo, người ta thường dùng que tre vót mỏng như một mái chèo nhỏ thay vì đũa để tạo ra trải nghiệm ẩm thực đầy đặc sắc.
9. Nem rán/chả giò – Món ăn Việt Nam
Món nem rán, hay còn được gọi là “ram nướng” ở miền Trung và “chả giò” ở miền Nam, là một món ăn truyền thống của người Việt, thường được chế biến trong các dịp cổ truyền và cúng bái gia tiên, đặc biệt là dịp Tết. Mặc dù nguồn gốc của nem rán có thể xuất phát từ ẩm thực Trung Hoa, đặc biệt là Hong Kong, tuy nhiên món nem rán tại Việt Nam đã được biến tấu theo nhiều cách khác nhau.
Nem rán truyền thống có nhân là thịt lợn băm nhuyễn, trộn với miến, nấm, mộc nhĩ và cuốn trong bánh đa nem làm từ bột, rồi chiên giòn. Tuy nhiên, hiện nay đã có nhiều loại nem rán khác với nhân hải sản bao gồm tôm, cua và cá, được cuộn trong vỏ tẩm bột và chiên giòn.
Nem rán được coi là món ăn gia đình phổ biến, được ăn thường xuyên tại hầu hết các gia đình. Nem rán có thể được ăn kèm với cơm hoặc bún, và người miền Nam thường ăn món “bún chả giò”, với bún kèm với chả giò.
10. Cơm cháy – Đặc sản Việt Nam
Món ăn hấp dẫn cơm cháy bao gồm cơm đã chiên giòn, thịt bò hoặc tim, cật lợn xào với rau như hành tây, nấm rơm, cà rốt, cà chua và các loại nước chấm ăn kèm. Để tạo nên một món cơm cháy ngon, người ta sử dụng gạo nếp hương, hạt gạo tròn và trong, nấu chín trong nồi gang với than củi.
Cơm chiên xong phải được phơi nắng khoảng hai hoặc ba ngày để đạt độ giòn và màu vàng đẹp mắt. Sau đó, miếng cơm cháy được thưởng thức với các loại nước chấm như nước mắm mỡ hành, ruốc (chà bông), hoặc tương nếp để tăng thêm hương vị đậm đà và hấp dẫn.
11. Cao lầu
Món ăn đặc trưng của Hội An và Quảng Nam, Cao lầu, đã được CNN xếp hạng thứ 4 trong danh sách 40 món ăn ngon nhất của đặc sản Việt Nam. Cao lầu là một loại mì sợi to, tương tự như mì udon, tuy nhiên nó được trộn với nhân gồm rau sống, thịt lợn nướng và đặc biệt là bì rán giòn tan. Nguồn gốc của món Cao lầu vẫn là một ẩn số, tuy nhiên một trong những truyền thuyết kể rằng sợi mì được làm từ bột gạo ngâm trong nước tro củi lấy từ Cù Lao Chàm và nước xay gạo phải lấy từ giếng Bá Lễ của người Chăm. Tuy nhiên, có vẻ như đó chỉ là lời đồn đại để làm tăng sự hấp dẫn cho món ăn, vì cách làm quá cầu kỳ và phức tạp.
12. Phở chua – Đặc sản Việt Nam
Phở chua được xem là một biến tấu độc đáo của người Lạng Sơn. Đây là một món ăn gồm hai phần: nguyên liệu khô và phần nước. Bánh phở, xá xíu và dưa chuột được xếp lần lượt vào đĩa rồi được rưới nước đủ vừa phải. Lạc rang, khoai lang chiên và hành khô được thêm lên trên. Thực khách có thể trộn đều tất cả hoặc không. Món ăn này thích hợp để thưởng thức trong mùa nóng.
Tuy nhiên, khi thưởng thức vào mùa lạnh, bánh phở và nước đủ sẽ được hâm nóng trước khi phục vụ để mang lại trải nghiệm thưởng thức tuyệt vời hơn cho thực khách.
13. Yến xào Khánh Hòa
Yến sào được coi là một loại thực phẩm bổ dưỡng với nhiều tác dụng lợi cho sức khỏe. Tổ yến có hình dạng nôi tròn hoặc bầu dục, cong bán nguyệt, màu trắng xám và đôi khi có màu hồng hoặc đỏ.
Để chế biến tổ yến, ta có thể ngâm nó trong nước lã trong khoảng 3-4 giờ hoặc nước nóng từ 30 phút đến một tiếng. Sau đó, khi thấy các sợi dãi đã tã ra, ta có thể vớt lên và nhặt hết lông chim, rác rưởi, rêu núi và các chất bẩn khác còn bám vào.
Yến sào có thể được chế biến thành nhiều món ngon như chè yến hay súp yến. Nó được cho là có tác dụng cường tráng, giúp kích thích tiêu hóa, giải trừ căng thẳng, cầm máu, chữa được bệnh ho, thổ huyết và kiết lỵ.
14. Súp lươn
Thịt lươn sau khi được làm sạch sẽ được xào chung với nghệ, ớt và tiêu xay để tạo ra hương vị đặc trưng cho món ăn. Nước dùng cho súp lươn được ninh từ xương lợn, bò, xương cá và xương lươn, tạo nên hương vị thơm ngon đậm đà. Một trong những thành phần không thể thiếu để tăng thêm hương vị cho món ăn là hành tăm – loại hành đặc trưng chỉ có ở Nghệ An và Hà Tĩnh.
Súp lươn thường được ăn kèm với bánh mì hoặc bánh mướt. Bánh mướt được tráng mỏng và không có nhân, được cắt thành những miếng nhỏ phù hợp với khẩu phần ăn vừa ăn.
15. Mì quảng
Mì Quảng không phải là món mì nước hay mì xào, mà là món mì trộn phong phú. Nguyên liệu cho nhân mì có thể là tôm, gà, thịt heo, cá lóc, cua, hoặc cả nhân chay cho người ăn chay. Tùy thuộc vào sở thích của mỗi người, mì Quảng có thể được kết hợp với nhiều loại nhân khác nhau để tạo thành một bát mì như ý.
Khi ăn mì Quảng, người ta thường thêm bánh tráng nướng, trái ớt xanh, lát chanh, đậu phộng rang và dĩa rau sống như rau muống, búp chuối, thân cây chuối non xắt mỏng, rau húng, diếp cá, xà lách… để tăng thêm hương vị và độ giòn của món ăn.
Xem thêm:
