Mắc khén hay còn được gọi là Má-khén, là một loại gia vị độc quyền của vùng miền núi Tây Bắc, Việt Nam. Những quả mắc khén được hái lượm từ cây sau khi chín và được phơi khô để sử dụng trong suốt cả năm. Mặc dù được coi như là phiên bản của tiêu trong rừng, nhưng mắc khén lại có hương vị và cách sử dụng độc đáo, mang trong nó những đặc trưng riêng của cộng đồng dân tộc thiểu số ở vùng núi phía Bắc.
Gia vị không thể thiếu trong gian bếp
Mác khén là ngon nhất khi được sử dụng ngay sau khi hái lượm, khi quả vẫn còn tươi và màu xanh lá đậm. Tuy nhiên, để cất giữ và sử dụng dần trong suốt năm, quả mắc khén được phơi khô cả phần thịt và hạt trong những căn bếp của các ngôi nhà trên vùng núi cao. Kết quả là mắc khén có màu sắc đen sẫm, được sử dụng rộng rãi trong ẩm thực của các đồng bào dân tộc Thái ở vùng này.
Mác khén có mùi thơm đặc trưng, nồng nàn hơn cả hạt tiêu và mang đến một hương vị cay nhẹ, gây tê nhẹ khi thưởng thức. Khi được kết hợp cùng với hạt dổi, mắc khén trở thành một trong những loại gia vị được xem như là linh hồn của ẩm thực của vùng núi phía Bắc.
Cách chế biến mắc khén
Sơ chế mắc khén
Giống như hạt dổi, mắc khén cũng phải được nghiền thành bột và sử dụng ngay sau khi được sơ chế. Để tăng thêm hương vị và mùi thơm cho hạt, loại gia vị này được rang đều trên một chảo nóng trước khi sử dụng. Tuy nhiên, do hạt của nó có nhiều tinh dầu, sau khi rang, cần phải để nguội trong khoảng từ 30 đến 40 phút trước khi nghiền hay xay thành bột. Điều này giúp tránh tình trạng bột bị vón cục do tinh dầu.
- Mắc khén là gia vị có mùi thơm độc đáo của Tây Bắc
Kết hợp với các món ăn khác:
Mắc khén là một trong những loại gia vị quan trọng không thể thiếu trong ẩm thực đặc sản của vùng Tây Bắc. Nó thường được sử dụng để chế biến cùng với các món ăn như:
- Món thịt nướng mắc khén là một lựa chọn tuyệt vời cho gia vị ướp các món nướng. Khi kết hợp cùng với hạt Dổi, món ăn sẽ có một hương vị đặc trưng, phức hợp, mang lại cho người thưởng thức cảm giác đang đắm chìm trong không gian ẩm thực của vùng Tây Bắc. Đặc biệt, khi sử dụng với các món như gà tre nướng, cá suối nướng,… hương vị đặc trưng của miền sông núi sẽ được tái hiện rõ nét trước mắt người thưởng thức.
- Món khô truyền thống: Đó là các món thịt gác bếp nổi tiếng của các đồng bào dân tộc thiểu số ở vùng Tây Bắc. Thịt gác bếp được chế biến từ thịt heo, trâu, bò,… và đặc biệt nhất, quả mắc khén là thành phần quan trọng nhất của món ăn này.
- Gia vị chấm: Đơn giản nhất, gia vị chấm với mác khén chỉ cần trộn với muối hoặc nước mắm. Tuy nhiên, cách chế biến phức tạp hơn là chẩm chéo – một loại thức chấm kết hợp với rau rừng, mang đến hương vị khác biệt và đặc trưng của vùng miền núi phía Bắc.
- Gia vị đặc biệt không thể thiếu cho các món nướng
Đó là những thông tin mà Taybacstore.com chia sẻ để giúp bạn hiểu hơn về cây mắc khén và cách chế biến. Hy vọng rằng qua bài viết này, bạn đã có thêm kiến thức và sẽ có thể sử dụng mác khén một cách đúng đắn và hiệu quả hơn. Chúc bạn thành công!
Xem thêm:
